JĘZYK I KULTURA W KOMUNIKACJI -

JĘZYK I KULTURA W KOMUNIKACJI

„Zmień swoje słownictwo, a zmienisz swoje życie”

To, w jaki sposób mówimy wpływa na to jak jesteśmy odbierani. Warto popracować nad tym, jakim językiem komunikujemy się z otoczeniem. W sytuacjach zawodowych, czy bardziej formalnych staramy się zawsze wypaść trochę lepiej, więc używamy innych słów niż, na co dzień, przykładamy wagę do tego jakimi słowami operujemy w trakcie takich rozmów. Niestety w tych codziennych sytuacjach język jakim się posługujemy pozostawia wiele do życzenia. Przez co komunikacja z bliskimi nam ludźmi bywa niechlujna i nieciekawa, a taki sposób porozumiewania się nie wpływa dobrze na nasze relacje.

W komunikacji interpersonalnej najważniejszy jest kontekst. Inaczej będziemy rozmawiać z babcią, inne słowa dobierzemy do opowiedzenia tej samej historii rozmawiając z kolegą a jeszcze inaczej będziemy rozmawiać z rodzicami. Mimo, że wszystkie te rozmowy zawierają się w komunikacji interpersonalnej to kontekst będzie trochę inny. Czym, więc jest kontekst? KONTEKST INTERPERSONALNY to „nieformalne interakcje między ludźmi, którzy są w społecznych i/lub osobistych związkach. Związki społeczne są najczęściej definiowane na podstawie nieformalnych ról społeczno-emocjonalnych (np. rodzina, przyjaciele, kochankowie itd.), ale także inne sytuacje komunikacyjne, jak rozmowa ze sprzedawcą o jakimś produkcie lub usłudze czy z innym studentem o zaliczeniu, mogą być uważane za interpersonalne, mimo iż są bardziej formalne zadaniowe”.[1]Kontekst jest, więc związany z poziomem naszej relacji z drugą osobą i wpływa na dobór słownictwa. Jeśli chcemy sprawić, by mimo tego, że rozmawiamy z kimś bliskim mówić sensowniej i dobierać sensowniejsze słowa musimy mieć świadomość znaczenia wypowiadanych słów.

Jeżeli czujemy, że często brakuje nam słów, które mogłyby konkretnie oddać nasze myśli, to warto zacząć czytać. Czytanie poprawia możliwości komunikacyjne i to nie tylko w obszarze związanym z większym zasobem słownictwa, czy świadomością dotyczącą konstrukcji zdania, ale również daje kolejne tematy do ciekawych rozmów.

Z komunikacją interpersonalną oraz z jej kontekstem wiążę się również MOTYWACJA. W związku z motywacją do konkretnej rozmowy dobieramy odpowiednie słowa. Czasem nie chce nam się opowiadać o czymś rodzicom, czy nawet znajomym, bo uważamy, że i tak, co byśmy nie powiedzieli, to nie ma najmniejszego znaczenia, bo wszyscy już wszystko wiedzą. Jednak bywają w naszym życiu również takie sytuacje, gdy znajdziemy wiele sposobów, by do kogoś dotrzeć, żeby porozmawiać, bo mamy inną motywację niż we wcześniejszej sytuacji. Chcemy na przykład zrobić na kimś dobre wrażenie albo chcemy się czegoś dowiedzieć. Powody, dla których próbujemy się komunikować z innymi ludźmi są różne i one też mają znaczący wpływ na przebieg całego procesu komunikacyjnego. Im lepiej jesteśmy zmotywowani tym nasza komunikacja jest lepsza, bo motywacja do rozmowy wpływa na przygotowanie się do rozmowy i również na dobór odpowiedniego słownictwa. A jeśli uda nam się we właściwy sposób przeprowadzić rozmowę i osiągniemy oczekiwany rezultat, wtedy możemy stwierdzić, że mamy odpowiednie KOMPETENCJE KOMUNIKACYJNE, co oznacza, że komunikujemy się skutecznie oraz stosownie do kontekstu.

Komunikacja interpersonalna, na którą składa się m.in. nasz język, motywacja do podjęcia rozmowy i cały interpersonalny kontekst przyczynia się do powstania związków międzyludzkich, a te jak wiemy są tym, co w życiu najważniejsze. Warto, więc wiedzieć nie tylko, co chcemy powiedzieć, ale również jak to zrobić. Musimy pamiętać o różnicy między wiem „co” chcę powiedzieć, a wiem „jak” to zrobić. Pod „jak” kryje się próba bycia klarownym w swej wypowiedzi, używania słów i przykładów stosownych do sytuacji i bycia skutecznym w opowiedzeniu tego, co chciało się przekazać. Dobrze przed wypowiedzią zadać samemu sobie pytanie: co chcę powiedzieć i jak to powiedzieć?

Równie ważnym aspektem w komunikacji jest nie tylko mówienie samemu z siebie, ale też odpowiadanie. „Jednym z wyzwań, wobec których stajemy jako istoty ludzkie, jest wybór, co powiedzieć i jak to powiedzieć, kiedy jesteśmy pytani o nasze zdanie”.[2]A to, co powiemy wpływa na odbiór naszej osoby. Bardzo często mamy sporo do powiedzenia, ale niestety nie wtedy, kiedy ktoś nas o coś pyta. W sytuacji, w której pada pytanie skierowane w naszą stronę możemy mieć problem z odpowiedzią, jednak, jeśli będziemy aktywnie słuchać (o aktywnym słuchaniu za chwilę) na pewno uda nam się odpowiedzieć tak, byśmy my sami byli z odpowiedzi zadowoleni oraz odbiorcy tej odpowiedzi byli usatysfakcjonowani.

Komunikacja, w tym nasz język oraz cała kulturowa otoczka z jednej strony sprawiają, że możemy się porozumieć z wieloma osobami, jesteśmy w stanie zrozumieć niezrozumiałe do tej pory kwestie, pojąć czyjeś zachowanie itp., ale komunikacja może również okazać się ograniczająca. Istnieją zasady, których np. należy przestrzegać rozmawiając z nowopoznaną osobą (nie mówimy w trakcie takich rozmów o polityce, zdrowiu, seksie, pieniądzach). Są też normy, które zostały przyjęte w określonych miejscach czy kwestie, które wynikają z innej narodowości naszego rozmówcy, a które nie zawsze są nam znane, to też mogą być dla nas pewne ograniczenia w komunikowaniu się. Do tego dochodzą kwestie, które mogą być poruszane w naszym towarzystwie, a o których nie mamy zielonego pojęcia. Dlatego do komunikowania się trzeba podejść całościowo. Komunikacja nie zawsze jest prosta, bywa drogą z wieloma zakrętami, dlatego należy obserwować otoczenie i czasem lepiej powiedzieć trochę mniej niż dorzucić te dwa przysłowiowe grosze za dużo.

Komunikacja to proces, który rozwija się wraz z rozwojem technologii, co również wpływa na język jakim się posługujemy na co dzień. Inaczej komunikujemy się przez różnego rodzaju komunikatory, a inaczej siedząc z kimś i rozmawiając popijając kawę. Używanie skrótów w rozmowie internetowej można uznać za akceptowalne, ale gdy siedzimy z kimś twarzą w twarz warto szczególnie zadbać o jakość naszego słownictwa.

Pogorszenie komunikacji dla większości z nas nie jest problemem, ale jej poprawienie wymaga już pewnego wysiłku. Nie zawsze jest łatwo, bo często ograniczają nas przeróżne kwestie, jednak praca nad zdrową i klarowną komunikacją daje poczucie lepszego życia.

[1]Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności; S.P. Morreale, B.H. Spitzberg, J.K. Barge; Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2008; s. 85

[2]Jw.; s. 141

Autorka tekstu:

Dagmara Małgorzata, w telegraficznym skrócie „Piszę, więc jestem”, uwielbiam góry, filmy Tarantino, potyczki słowne oraz codzienność, a w nadawaniu jej odpowiedniego kolorytu pomaga mi fascynacja psychologicznymi zagadnieniami. Mam 30 lat, maszynę do pisania (sprawną) i jakieś 53kg optymizmu, dzięki czemu codziennie znajduje siłę do szukania tego, co w życiu warte uwagi. Prowadzę stronę Współcześni samym sobie, gdzie raczę ludzi słowem.