Myślenie czarno-białe. Pomaga czy oszukuje? -

Myślenie czarno-białe

Od najmłodszych lat uczymy się kategoryzowania świata, co ma między innymi ułatwić funkcjonowanie i zaoszczędzenie wydajności funkcji poznawczych. Niestety wskutek czarno-białego myślenia tworzymy także podziały pomiędzy sobą, ulegamy krytykującemu myśleniu i wpędzamy się w niekorzystne samopoczucie. O tym, dlaczego ludzki mózg jest skłonny do binarnego postrzegania rzeczywistości oraz z jakiego powodu niekoniecznie wychodzi nam to na dobre, wyjaśnia Kevin Dutton w książce „Myślenie czarno-białe”.

Ludzki świat niemal na każdym kroku zawiera linie. Podziały na szeroką i bardzo szczegółową skalę. Od linii geograficznych, poprzez wszelkie aspekty codziennego życia, do wszystkiego, co prowadzi do rozłamu na „my i oni”. Stawiamy granice używając oznaczeń: słów, liczb, kolorów, etc. Skąd jednak wiemy, gdzie dokładnie postawić granicę, bazując na rozmytych podziałach? W czasach prehistorycznych służyło to zwłaszcza naszemu dosłownemu przetrwaniu. Dziś jednak świat jest bardziej skomplikowany i aby się w nim odnaleźć, warto stosować inne zasady.

Jak wspomina Kevin Dutton, wraz z rozwojem gatunku czerń i biel, światło i ciemność nie mają już racji bytu. Monochromatyczne, binarne postrzeganie rzeczywistości ustępuje miejsca rozumowaniu w szarościach, do czego potrzebna jest nam „regulacja oświetlenia”. Z tym, że niestety Natura nie wyposażyła nas w odpowiednie regulatory. Funkcjonujemy więc w szarym świecie korzystając z czarno-białej nawigacji. „Tworzymy kategorie, przyklejamy etykietki i wszystko szufladkujemy, podejmując nieracjonalne i chybione decyzje, a wszystko dlatego, że ludzki mózg zbyt szybko się rozrósł. Staliśmy się mądrzy trochę za wcześnie, dlatego systematyzujemy, zamiast tworzyć hierarchie. Dokonujemy podziałów, zamiast integrować. Przesadnie akcentujemy różnice, wyolbrzymiając je do karykaturalnych wręcz rozmiarów, chociaż powinniśmy zwracać większą uwagę na podobieństwa”.

Dzięki mnogości życiowych historii zawartych w książce oraz własnej wiedzy i błyskotliwości, Kevin Dutton pokazuje dokładnie, jak czarno-białe myślenie może wpłynąć na nasze decyzje, często zupełnie sprzeczne z intencją oraz jak komplikujemy sobie życie, zamiast je ułatwiać. Jest to lektura, która zdecydowanie zachęca do bardziej wnikliwego postrzegania rzeczywistości, z uwzględnieniem jego prawdziwych barw.

„Myślenie czarno-białe”, Kevin Dutton, Wydawnictwo Muza